تقی زاده در جلسه مورخ هفتم بهمن ماه ۱۳۲۷ مجلس شورای ملی راجع به جریان انعقاد و امضای قرارداد ۱۳۱۲ نفت سخنانی بر زبان راند: «آن شخص(رضاشاه) اقدامات و اعمال خوب زیادی داشت و قطعا وطن دوست و خیر خواه این مملکت بود...کارهای او با بعضی اشتباهات هم توام بود. یک روز دفعتا مصمم شد امتیاز را فسخ کند واضح است که حکم او همیشه بدون تخلف و استثنا در یک ساعت اجرا ...
روزنامه ستاره ایران اولین بار در 29 شهریور سال 1294 منتشر شد. سردبیر این روزنامه میرزا حسین خان صبا بود. این روزنامه از همان ابتدای آغاز کار، مشی انتقادی را در پیش گرفت و نسبت به بسیاری از حوادث سیاسی کشور، واکنش نشان داد.
رضاشاه درک درستی از سیاست خارجی نداشت. او طی دو دهه حکومت، همواره خطر حمله شوروی را پررنگ کرد. از این رو بخش مهمی از ارتش ایران را در مرزهای شمالی مستقر کرد. این در حالی بود که بسیاری از نقاط مرزی کشور از امنیت کافی برخوردار نبودند
بسیاری معتقدند که بعد از روی کار آمدن رضاخان، روشنفکران باطرح روشنفکر منور، به حمایت از او پرداخته و زمینه روی کار آمدن یک پادشاه دیکتاتور را فراهم کردند؛ اما برخلاف این ادعا، واقعیت آن است که تمام روشنفکران خواهان روی کار آمدن چنین فردی نبودند و بسیاری از افراد به عواقب به قدرت رسیدن رضاخان نیز پی برده بودند و پیرامون آن هشدار هم میدادند.
اوضاع و احوال شهرهای مختلف ایران مقارن با تلاشهای رضاخان برای تغییر سلطنت قاجاریه به سلطنت پهلوی بسیار متفاوت بود. در اصفهان مردم ظاهراً به کلی بیعلاقه بودند، در مشهد شور و علاقه چندانی برای این واقعه وجود نداشت و مردم تغییر سلطنت را نشانه پیروزی انگلیسیها و شکست روسها تلقی میکردند. در تبریز، استقبال سرد بود و مردم میگفتند تلگرامهای خواستار تغییر ...
گامهای نخست برای تنظیم امور پست و تاسیس چاپارخانههای مرتب را میرزا تقیخان امیرکبیر برداشت و اساس و پایهای که او در اینباره برقرار کرد، به مرور زمان استحکام و توسعه یافت؛ بهطوریکه تا سال ۱۲۷۱ هجری شمسی تعداد چاپارخانهها در سراسر کشور به ۱۷۲ رسید. میرزاعلیخان امینالملک که به امر ناصرالدین شاه به وزارت رسایل و پست منصوب شده بود، در سال ۱۲۹۱ ...
رضا خان از همان ابتدای روی کار آمدن، بسیاری از مخالفان محلی همچون عشایر و سایر سرکردگان را به انحا گوناگون مورد حمله قرار داد. با این حال او هیچ گاه نتوانست در این زمینه موفقیت کامل حاصل کند.
رضاخان اعتماد و اتکای شدیدی به ارتش و فرماندهان نظامی خود داشت و دست آنها را در ارتکاب انواه جرم و فساد باز گذاشته بود. از این رو بسیاری از فرماندهان نظامی در دوره او با غارت اموال مردم، ثروت کلانی جمعآوری کردند
۲۵ شهریور ۱۳۲۰ رضاشاه پس از گذشت سه هفته از اشغال ایران از سوی قوای متفقین و در حالی که حکومت را به پسرش محمدرضا واگذار کرده بود، تن به تبعید داد. ابتدا تصمیم داشت برای استراحت چند هفتهای به هند برود اما در نزدیکی هند، انگلیسها مانع ورود او میشوند و جزیره موریس در آفریقای جنوبی را برای ادامه زندگی شاه مخلوع تعیین میکنند.
دوران حکومت رضاشاه از آغاز تا پایان آن را میتوان از ابعاد مختلفی دوران متفاوت سیاسی دانست. این دوران که حدوداً پانزده سال به طول انجامید، مواجهه حکومت با مردم باعث شد تا در نهایت حکومت سیاسی پهلوی اول را دورهای از استبداد مطلق بنامند
انگلیس و بسیاری از قدرتهای خارجی با ستایش از رضاخان، او را منجی ایران دانسته و معتقد بودند که در دوره او زمینه مساعد برای گسترش روابط خارجی و نیز مساعد شدن وضعیت مردم شکل خواهد گرفت؛ اما با گذشت زمان بسیاری از این تحلیلها اشتباه از آب درآمد.
رضاشاه از همان ابتدای قدرتیابی، یعنی از کودتای 1299 تا پادشاهی، بنای کار خود را با حیله آغاز کرد. او که در میان مردم جایگاه محکمی نداشت، میدانست بدون توسل به زور و حیله نمیتواند به قدرت برسد. از این رو، توسل به حیله را میتوان در تمام مراحل قدرتیابی او از جمله در مقام نخستوزیری نیز مشاهده کرد.
با آغاز جنگ جهانی دوم، حکومت ایران به رهبری رضا شاه، اعلام بیطرفی نمود؛ اما رضا شاه از همان آغاز بنا به دلایل و تصورات سیاسی خود، به حمایت پنهانی از هیتلر پرداخت. این موضوع اعتراض متفقین از جمله انگلیس را به همراه داشت؛ اما رضا شاه همواره این موضوع را انکار میکرد. متفقین جدا از آنکه همکاری رضا شاه و هیتلر را نقض آشکار بیطرفی ایران میدانستند، مدعی ...
محمدرضا پهلوی بارها در سخنان متعدد و حتی در آثاری که از خود به جای گذاشته است از پدرش سخن رانده و تعریف کرده است. او همواره از پدرش به عنوان مردی بزرگ و با القابی چون ناجی ایران یاد کرده است. محمدرضا پهلوی در اکثر مواقع ستایشگر پدرش است، او بسیاری از اقدامات پدرش را اقداماتی به جا و درست دانسته و او را معمار ایران معرفی کرده است.
روند صعودی رشد رضاخان در مسیر کسب قدرت سیاسی علاوه بر اینکه بر حمایت انگلستان متکی بود، محصول فعالیت ایجابی و یا سلبی نهادهایی چون مجلس، ارتش، مطبوعات و ... نیز بود.
جزای کوچکترین خطا در برابر حکومت رضا شاه، مجازات مرگ را در پی داشت. البته در کمال ناباوری برخی از افراد از این مجازات جان سالم به در میبردند و مورد بخشش قرار میگرفتند. این موضوع بیشتر شامل نظامیان وفادار به شاه و حکومت بود.
رضا شاه تغییر حکومت و قبضه قدرت را بهانه اصلاحات قرار داده بود. او با این بهانه چندین بار تلاش کرد تا حکومت قاجار را منقرض کند. با این حال قدم ابتدایی را با تغییر حکومت از سلطنتی به جمهوری برداشت.
نهضت جنگل یکی از نهضتهای مهم تاریخ معاصر ایران است که از اردیبهشت ماه سال 1294 با رفتن میرزا کوچکخان به سوی رشت و تشکیل هیئت اتحاد اسلام در این شهر آغاز شد. در مسیر این نهضت میرزا به عنوان یک روحانی مبارز، آگاه و فداکار سالها با انگلیسیها و روسهای متجاوز به خاک میهن مبارزه کرد. در حقیقت تکاپوی میرزا کوچکخان را باید برای اعتلای کلمه اسلام، ...